Uống nước nhớ nguồn, nghĩa vụ và đạo lý

Gần 70 năm trôi qua, ngày 27 tháng 7 hằng năm trở thành ngày lễ của toàn dân dành cho thương binh, liệt sĩ. Trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ và anh dũng của dân tộc và trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa đã có hàng vạn người con ưu tú ngã xuống vì độc lập tự do, thống nhất Tổ quốc và hàng triệu người vẫn mang trên mình những thương tích bởi một phần máu thịt để lại nơi chiến trường.

Để đền đáp một phần những cống hiến, hy sinh của đồng bào, chiến sĩ cả nước cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của dân tộc, tháng 6 năm 1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh đề nghị Chính Phủ chọn một ngày trong năm là Ngày Thương binh, Liệt sĩ để đồng bào cả nước tỏ lòng biết ơn và tri ân đến họ. Trong thư gửi Ban Tổ chức Ngày Thương binh toàn quốc, Người viết: “Thương binh là những người đã hi sinh gia đình, hi sinh xương máu để bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ đồng bào. Vì lợi ích của Tổ quốc, của đồng bào mà các đồng chí chịu ốm yếu, què quặt. Vì vậy, Tổ quốc và đồng bào phải biết ơn, phải giúp đỡ những người con anh dũng ấy”. Thực hiện lời huấn thị của Người, tại Hội nghị trù bị gồm đại biểu các cơ quan, các ngành, khối ở Trung ương và các tỉnh họp ở Phú Minh (Đại Từ - Thái Nguyên) đã chính thức chọn Ngày 27/7 là “Ngày Thương binh” trong cả nước. Đến năm 1955, “Ngày Thương binh” được đổi thành “Ngày Thương binh, Liệt sĩ” để toàn dân thực hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”. Từ đó, hằng năm, cứ vào dịp tháng 7, Chủ tịch Hồ Chí Minh lại gửi thư thăm hỏi, động viên thương binh, gia đình liệt sĩ, một mặt khẳng định công lao, đóng góp của họ, một mặt động viên họ: “Các đồng chí đã anh dũng giữ gìn non sông, các đồng chí sẽ trở nên người công dân kiểu mẫu ở hậu phương, cũng như các đồng chí đã từng là chiến sỹ kiểu mẫu ở ngoài mặt trận”, để mỗi “thương binh tàn nhưng không phế”. Trước lúc đi xa, trong bản “Di Chúc” Người không quên căn dặn: “Đối với những người đã dũng cảm hy sinh một phần xương máu của mình (cán bộ, binh sĩ, dân quân, du kích, thanh niên xung phong…) Đảng, Chính phủ và đồng bào phải tìm mọi cách làm cho họ có nơi ăn chốn ở yên ổn, đồng thời  phải mở những lớp dạy nghề thích hợp với mỗi người để họ có thể dần dần “tự lực cánh sinh”. Đối với các liệt sĩ, mỗi địa phương (thành phố, làng xã) cần xây dựng vườn hoa và bia kỷ niệm ghi sự  hy sinh anh dũng của các liệt sĩ, để đời đời giáo dục tinh thần yêu nước cho nhân dân ta. Đối với cha, mẹ, vợ con (của thương binh và liệt sĩ) mà thiếu sức lao động và túng thiếu, thì chính quyền địa phương (Nếu ở nông thôn thì chính quyền xã cùng hợp tác xã nông nghiệp) phải giúp đỡ họ có công việc làm ăn thích hợp, quyết không để họ đói rét".

Phát huy truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa” và lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, 69 năm qua, Đảng, Quốc hội, Chính phủ ta đã ban hành hàng nghìn văn bản, hàng trăm sắc lệnh, pháp lệnh, chỉ thị, nghị quyết, thông tư về thương binh, liệt sĩ, người có công với nước. Sau hơn 40 năm giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc, đặc biệt là sau 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới, “chính sách ưu đãi người có công với cách mạng được đặc biệt quan tâm... Bảo đảm mức sống người có công bằng hoặc cao hơn mức sống trung bình của dân cư trên địa bàn cư trú”. Song song đó, công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, xây dựng, tu bổ nghĩa trang, đền đài liệt sĩ cũng được Nhà nước và toàn xã hội chăm lo. Cả nước hiện có gần 7.000 công trình ghi công liệt sĩ trong đó có 237 đài tưởng niệm liệt sĩ, 3.540 nhà bia ghi tên liệt sĩ và 3.077 nghĩa trang liệt sĩ với tổng số trên 780.000 mộ. Cùng với chính sách của Nhà nước, phong trào “Đền ơn đáp nghĩa” cũng được phát triển rộng khắp. Theo báo cáo của Bộ LĐ-TB&XH trong 5 năm qua, cả nước đã đóng góp xây dựng Quỹ Đền ơn đáp nghĩa gần 1.500 tỷ đồng, xây mới trên 55.600 ngôi nhà tình nghĩa, sửa chữa hơn 39.000 ngôi nhà với tổng kinh phí hàng trăm tỷ đồng. Cả nước hiện có 90.000 mẹ được phong tặng và truy tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước - Bà mẹ Việt Nam anh hùng. Đến nay gần 6.000 mẹ còn sống đều được các cơ quan, đơn vị nhận chăm sóc, phụng dưỡng suốt đời.

Ðạo nghĩa của dân tộc đòi hỏi Ðảng, Nhà nước và nhân dân ta phải tiếp tục làm tốt hơn nữa công tác "Ðền ơn đáp nghĩa" đối với những người, những gia đình có công với nước. Mục tiêu và nhiệm vụ giai đoạn 2016-2020 là: “Tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa XI về chính sách xã hội. Làm tốt chính sách ưu đãi người có công, làm tốt chính sách ưu đãi người có công”. Đại hội XII của Đảng cũng đã đề ra chủ trương: “Bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao phúc lợi xã hội; thực hiện tốt chính sách người có công”.

Để thực hiện thắng lợi mục tiêu và nhiệm vụ trên, trong thời gian tới, các cấp ủy, chính quyền, MTTQ, đoàn thể chính trị cần tiếp tục động viên cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, các doanh nghiệp và mọi người dân quan tâm, giúp đỡ nhiều hơn nữa cho gia đình thương binh, liệt sỹ, những người có công với nước bằng nhiều việc làm thật thiết thực và với cả tấm lòng, sự tri ân sâu sắc đối với thương binh, gia đình liệt sỹ, các gia đình chính sách. Tiếp tục rà soát, thực hiện đầy đủ chính sách với phương châm tuyệt đối không để lọt, để sót và giải quyết nhanh, dứt điểm những trường hợp người thật sự có công nhưng chưa được hưởng chế độ, chính sách của Đảng và Nhà nước. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, rà soát, phát hiện và nghiêm trị theo pháp luật những trường hợp làm giả hồ sơ để hưởng chính sách thương binh, liệt sỹ, người có công với nước. Đồng thời, động viên các đồng chí thương binh, gia đình liệt sỹ, các gia đình có công với nước vượt lên trên mọi khó khăn, nỗ lực hết sức mình sống và làm việc gương mẫu, đóng góp tinh thần, sức lực dựng xây đất nước..

 Ðảng, Nhà nước và nhân dân ta đời đời nhớ ơn các anh hùng, liệt sĩ, thương binh, người có công với nước đã xả thân vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.